Τρίτη 20 Ιανουαρίου 2015

Είμαι ξεχωριστός. Εσύ;


Όλοι μας έχουμε την ανάγκη να νιώθουμε ξεχωριστοί. Όλοι μας, επίσης, νιώθουμε και θα ορκιζόμασταν ότι είμαστε ξεχωριστοί. Μα πως θα μπορούσε να είναι διαφορετικά;

Το να νιώθεις ξεχωριστός έχει τόσο μεγάλη σημασία για την εξελικτική διαδικασία. Το τελευταίο πράγμα που θα 'θελε εκείνη η πόρνη η Ζωή, είναι τα πιόνια της να αμφισβητούν τη σημαντικότητα τους και άρα με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, να ρίχνουν ξέμπαρκα πυροβολίδια στις αναπαραγωγικές τους πιθανότητες.

Ξέρω, "μα... εγώ...", σκάσε. Σιγά μη παραδεχόσουν ότι είσαι ένα χοιρινό που μιλάει. Ανάλογα και το πόσο σου κόβει, θα βρείς αρκετούς παράδρομους για να είσαι η εξαίρεση. "Ο,τι θες άλλα όχι αυτό" ακούω την εσωτερική φωνούλα σου να φωνάζει τρομαγμένη και χαϊδεύομαι.

Το μέρος του χυλού που κουβαλάς... (του μυαλού σου ντε!) που δημιουργεί τη συνοχή στη πραγματικότητά σου θα έπαιζε μπαλοθιές που λέει κι ένας θειός μου προσπαθώντας να συνέλθει από μια τέτοια υπαρξιακή μαχαιριά. Μη μου καταρρεύσεις και σε μαζεύουμε.

Κοιμήσου ήσυχα κανακάρη. Όσο ξεχωριστός και ιδιαίτερος κι αν νιώθεις, όσο σίγουρος κι αν είσαι ότι το σύμπαν γυρίζει γύρω σου, είσαι ένα φαινομενικά τιποτένιο κομμάτι κρέας όπως όλα τα υπόλοιπα και είσαι προγραμματισμένος για ένα και μοναδικό σκοπό: να είσαι το δοχείο, το πουτανάκι της τσατσάς ζωής που σε χρησιμοποιεί για κάποιο δικό της, μυστήριο λόγο.

Φήμες λένε ότι ίσως βασικότερες αρχές του σύμπαντος, όπως οι θερμοδυναμικοί νόμοι κινούν τα νήματα της τσατσάς ζωής. Χοντρό νταβαντζιλίκι με λίγα λόγια...

Δευτέρα 19 Ιανουαρίου 2015

Ηθική.


Ηθική: Ακόμα μια κοινωνική κατασκευή, χρήσιμη για την εύρυθμη λειτουργεία της κοινωνίας. Αν και δεν υφίσταται στην ουσία ηθική σαν καθολική αλήθεια, η ηθική είναι απαραίτητη για την αρμονική συνύπαρξη ενσυνείδητων μονάδων που αλληλεπιδρούν. Κάποια μορφή ηθικής υπάρχει ήδη στη βιολογία του ανθρώπου και είναι αποτέλεσμα της εξελικτικής διαδικασίας - διαφορετικά, πιθανότατα δε θα ήμουν εδώ να γράφω περί ηθικής.

Η ηθική με άλλα λόγια είναι μια συμφωνία μεταξύ εμένα, εσένα και όλων μας, από την οποία εποφελούμαι άλλα και ζημιώνομαι προκειμένου να καταστήσω εκείνη την εμπειρία που ονομάζουμε ζωή όσο το δυνατόν λιγότερο επίπονη για την ύπαρξή μου. Προσωπικά, δίνοντας μια όσο το δυνατόν περιεκτηκότερη περιγραφή για την ηθική, θα έλεγα ότι είναι η διαδικασία περιορισμού του εαυτού μου προκειμένου να αποφύγω να αλληλεπιδράσω με κάποιον με τρόπο ο οποίος θα είχε ανεπυθήμητα αποτελέσματα αν προορίζοναν για εμένα.

Φυσικά, είναι μακράν πιο πολύπλοκο το θέμα της ηθικής γιατί εμπλέκεται το εγώ, η σημασία της ατομικότητας και της ατομικής ελευθερίας άλλα και το που βρίσκεται η κόκκινη γραμμή που διαχωρίζει το "εύρος" της ελευθερίας μου.

Πέμπτη 8 Ιανουαρίου 2015

Αυτογνωσία: κάτι περισσότερο από αρετή.

O Homo Sapiens θεωρείται ως το πολυπλοκότερο και πιο θαυμάσιο όλων των δημιουργιών της εξέλιξης και του ίδιου του σύμπαντος.

Αναλογίσου πώς άρχισε η ζωή, από που ξεκίνησες και που βρίσκεσαι σήμερα. Ξεκίνα από την ίδια την απαρχή του σύμπαντος, αναλογίσου πως έφτασες εδώ, σκέψου ποιός είσαι, τί είσαι. Πως οι φυσικοί νόμοι που περιγράφουν τη πραγματικότητα κατέστησαν δυνατή τη δημιουργεία σου. Δε νιώθεις δέος; Δε νιώθεις μεγάλος;

Χάρις τη φυσική επιλογή οι δυνατότητες του μυαλού σου αυξήθηκαν κατακόρυφα. Κοίταξε γύρω σου. Η επιστήμες και η τεχνολογία μεταμόρφωσαν το περιβάλλον σου, ενώ η πρόοδος τους φαίνεται να αυξάνεται εκθετικά - οι δυνατότητες μοιάζουν απεριόριστες.

Παραδέξου το. Ποτέ δε τα πήγαινες καλά με την ωμή αλήθεια όμως. Πάντα προσπαθείς να ξεφύγεις απ' αυτήν, να την ωραιοποιήσεις. Ψάχνεις θεούς και δαίμονες, υλικούς και άυλους. Στηρίζεις τη ζωή σου σε ψέμματα γιατί προσπαθείς να ξεχάσεις. Φοβάσαι. Φοβάσαι να παραδεχτείς πως δε ξέρεις, φοβάσαι το σκοτάδι.

Είσαι μια αντίφαση. Από τη μία με την επιστήμη άλλαξες την όψη της Γής και από την άλλη στο όνομα ενός φανταστικού φίλου διαπράττεις φόνο. Ποτέ δεν έκανες την αυτοκριτική σου, φοβάσαι. Φοβάσαι να αντιμετωπήσεις την αλήθεια. Να δείς πως κι εσύ είσαι ένα ζώο. Τίποτα παραπάνω. Ένα πολιτισμένο ζώο με εκλεπτυσμένες ικανότητες - ανώτερη ευφυία.

Φοβάσαι να παραδεχτείς πως είσαι κι εσύ έρμαιο της ζωόδους φύσης σου, έρμαιο των ενστίκτων που σου έδωσε η φυσική επιλογή για να επιβιώσεις. Δε σου αρέσει η αλήθεια. Νιώθεις ιδιαίτερος, ξεχωριστός. Δε μπορεί να είναι αλλιώς άλλωστε, δεν αντέχεις τη ταπεινότητα, παραδέξου το. Όλοι θέλουμε να νιώθουμε ιδιαίτεροι και ξεχωριστοί. Δε μπορεί να είσαι απλά ο "κάποιος" στους πολλούς.

Και κάπως έτσι, μέσα στην άγνοια έχτισες αυτό που ονομάζεις ανθρώπινο πολιτισμό. Χωρίς να ξέρεις ποιός είσαι, από που προέρχεσαι και πόσο "ελλατωματική" είναι η κατασκευή σου. "Ελλατωματική" γιατί ενώ είσαι η τελειότερη προσαρμογή στο περιβάλλον σου, ικανή να μεταβιβάσει με τις καλύτερες δυνατές πιθανότητες τη γενετική πληροφορία, δεν είσαι και τόσο ιδανικός για τα πρότυπα που δημιουργεί η νόηση.

Στη φύση δεν ορίζεται καλό και κακό, σωστό ή λάθος, φυσιολογικό και αφύσικο. Στη φύση επιβιώνεις, και αυτό είσαι φτιαγμένος να κάνεις. Η φύση σου λοιπόν μπορεί να σε κάνει απάνθρωπο και σκληρό. Η ίδια σου η φύση σε καθιστά απειλή για τον ανθρώπινο πολιτισμό σου μα ποτέ δε το κατάλαβες αυτό. Προτιμάς να ρίχνεις το φταίξιμο αλλού. Σε ανώτερες δυνάμεις, σε μυστηκές αδελφότητες και συνωμοσίες. Αποποιείσαι της ευθύνης σου για να μπορείς να ζείς αρμονικά με τον εαυτό σου.

Κατάλαβε λοιπόν πως αν ψάχνεις για τη πηγή των δεινών που μαστίζουν τον ανθρώπινο πολιτισμό σου θα πρέπει να ψάξεις μέσα σου, άνθρωπε. Και επειδή όπως έγραψα, δε τα πας και πολύ καλά με την αυτοκριτική, ίσως το αρνηθείς. Ίσως νευριάσεις με τον εαυτό σου - μα και αυτό είναι λάθος. Πάρ' το απλά σαν δεδομένο και συνειδητοποιώντας ποιός πραγματικά είσαι, ξαναχτίσε το σήμερα.

Έχεις όλα τα εργαλεία που θα χρειαστείς στο κεφάλι σου. Το βασικότερο όλων, η νόηση, η συνείδηση. Χωράει ξεχωριστό κείμενο τι είναι αυτές οι δύο λέξεις: η νόηση και η συνείδηση. Προσωπικά, δυσκολεύομαι να τις ορίσω οπότε θα σταματήσω εδώ